Filosofen stellen leeftijdscriterium voor

In mijn laatste blog, van nog geen week geleden, signaleerde ik een wonderlijk proces;

Vanwege het mogelijk overschrijden van de maximum capaciteit aan IC bedden zag je dat sommige artsen als een soort vanzelfsprekendheid een leeftijdscriterium voorstelden voor het toelaten, of beter, niét toelaten van patiënten tot medische hulp. Bij een grotere vraag naar  IC bedden (door het Corona virus) dan er aanbod is, moet worden begonnen met het weigeren van patiënten boven 80 jaar.  Als dat onvoldoende bedden oplevert, worden patiënten vanaf 75 jaar geweigerd en zo verder (naar beneden).

Ik heb me daarover verbaasd. Niét persé over het criterium van leeftijd (hoewel daar ook het nodige op af valt te dingen), maar over het feit dat dit (of elk willekeurig ander) criterium zomaar geïntroduceerd wordt/kan worden door ziekenhuizen/artsen.

Dat het blijkbaar aan artsen is om een toelatingscriterium op te stellen.

Dat het niet de politiek is, die hierover beleid vaststelt.

Dat dit kan zonder publiek debat hierover.

Dat het opperen van het leeftijdscriterium door enkele artsen niet tot een storm van protest heeft geleid.

Een storm van protest over het gekozen criterium.

Een storm van protest over de wijze waarop hiertoe gekomen wordt.

Ik heb aangegeven dat wanneer dit soort ethische vraagstukken van letterlijk levensbelang niet gepaard gaan met een maatschappelijk debat en zorgvuldige afweging van doel en middelen die tot dit doel moeten leiden, er eerder sprake is van een bananenrepubliek dan van een beschaafde samenleving.

Wat blijkt vandaag? Er is nog hoop!

In de Volkskrant van vandaag verschijnt een artikel van Marcel Verweij, hoogleraar filosofie,  en Roland Pierik, universitair hoofddocent rechtsfilosofie.

Zij stellen dat er zo snel mogelijk duidelijkheid moet komen over de verdeling van de intensive care bedden. Wat is een verantwoorde inzet van schaarse middelen?

Beleid moet nu worden vastgesteld, menen zij. We kunnen niet wachten tot het probleem zich feitelijk voordoet. Deze discussie moet nu gevoerd worden. Nu is er nog tijd om over het beleid te spreken, professioneel, maatschappelijk en politiek. Criteria moeten zo goed mogelijk worden gedragen. Door criteria nu te bespreken, zorgen we voor transparante besluitvorming.

Ten overvloede stellen ze vast dat zelfs een op goede argumenten gebaseerd beleid betekent dat de ene persoon wel levensreddende medische zorg krijgt, en de ander niet.

Na mijn blog van 13 maart j.l. zal het niet verbazen dat ik het hartgrondig met beide heren eens ben. Procedureel dan wel te verstaan! Inhoudelijk valt er nog wel het nodige af te dingen op het betoog van beide filosofen.

Ze geven aan dat jongere corona patiënten moeten voorgaan op oudere. Ze beargumenteren dit als volgt :

• "Geef voorrang aan patiënten die zo snel mogelijk weer zijn opgeknapt. Meestal dus mensen met een tot voor kort goede conditie. Op deze manier red je zoveel mogelijk levens". Een redelijk argument, lijkt me, ervan uitgaand dat deze patiënten dit IC bed ook werkelijk nodig hebben om te kunnen genezen. Een puur kwantitatief argument. Overigens niet een leeftijdscriterium, maar de beste lichamelijke conditie als criterium!
• "Prioriteit geven aan jongeren, zeg twintigers, is rechtvaardig, want voor hen is overlijden een groter verlies dan voor mensen die, zeg, vijftig jaar ouder zijn. Die jongeren hebben immers nog veel minder mogelijkheden gehad om hun leven te leven". Dit argument vind ik, zeker voor filosofen, zó enorm kort door de bocht dat ik het er wel mee oneens móet zijn. Zeker in de algemene zin waarin het gepresenteerd wordt. En zeker als argument van filosofen vraagt dit om falsificatie a la Popper op basis van één voorval wat niet strookt met de stelling. En laat ik je garanderen dat ik een twintiger kan benoemen waarvan het overlijden géén groter verlies is dan het overlijden van een gemiddelde zeventiger!
• "De kans is klein dat een 80-jarige nog volledig herstelt van een periode aan de beademing, als je bedenkt dat een gezond mens hierna al moet revalideren". Dit kan zo zijn, maar wat zegt dit niet volledig hersteld zijn vervolgens over de kwaliteit van leven van deze 80-jarige voor zichzelf en zijn omgeving?

• "Tijdens de ic-behandeling zal regelmatig moeten worden beoordeeld of het vooruitzicht van de patiënt voldoende is om de schaarse zorg ic-zorg te rechtvaardigen. Zo wordt voorkomen dat andere patiënten met veel betere vooruitzichten niet worden behandeld". Een heel terechte opmerking, maar geen argument om persé voorrang te geven aan jongeren boven oudere patiënten!

Al met al ben ik na mijn blog van 13 maart gerust gesteld dat vaker het debat gemist wordt over het ontwikkelen van criteria voor wie toegang tot de  zorg moet krijgen wanneer de vraag groter is dan het aanbod.

De inhoud en kwaliteit van het debat baren mij nog wel zorgen!